Legionella bacterie,

De basis van de veteranenziekte, is een op waterbasis levend organisme, dat bij inademing in een vernevelde vorm, infecties kan veroorzaken .

Hoewel normaal gesproken geassocieerd met koeltorens en verdampingscondensatoren, wordt deze ook gevonden in doucheruimten.

Ook kan het gevolgen hebben voor werknemers die werken met spuitgietapparatuur in de kunststof industrie.

In deze industrie zijn organismen gevonden in water dat gebruikt wordt om metalen mallen te koelen, maar ook bij procesapparatuur toegepast tijdens de vervaardiging van kunststofdelen.

Toenemende verwarmingskosten betekenen dat het onderhouden van warm watersystemen met de aanbevolen temperatuur ter bestrijding van deze bacterie, nu is uitgegroeid tot een belangrijke kostenpost voor de meeste organisaties.

Niet alleen is dit niet energiezuinig, ook is het  geen kosten effectieve manier voor het beheren van bacteriën.

Veteranenziekte

Veteranenziekte is een ernstige, progressieve vorm van longontsteking, die dodelijk is in maximaal 15 procent van de gevallen.

De oorzaak van de ziekte is het eerst geïdentificeerd in 1978 na het uitbreken van een longontsteking epidemie bij bezoekers van het American Legion congres te Philadelphia in 1976.

De oorzaak werd geïdentificeerd als staafvormige bacteriën later genaamd Legionella Pneumophila (LP).

In de Verenigde Staten alleen al vallen jaarlijks 10,000 to 20,000 personen ten prooi aan deze bacterie.

LP gedijt in vochtige gebieden waar omstandigheden gunstig zijn om te groeien. In feite is LP aanwezig in watermonsters van bijna alle koeltorens, maar het is niet van een dusdanig niveau dat het effect heeft op de gezondheid.
Bij verschillende andere natuurlijke watersystemen en vele kunstmatige systemen is aangetoond dat de legionella bacterie aanwezig is.

Hier vallen ook hoofdwaterleidingsystemen, warm en koud drinkwatersystemen, circulatie watervernevelaars, zwembaden, spa's en jacuzzi's onder.

Preventie

Het is essentieel dat strikte controle van LP wordt uitgevoerd. Voorwaarden die invloed hebben op het ontstaan van legionella zijn onder meer:

1. De aanwezigheid van kalkaanslag of algengroei in het water.

2. Loze gedeelten in leidingwerk of stagnatie als gevolg van een zeer laag gebruik van aftakkingen.

3. Te lage temperatuur van warm waterketels en distributiesystemen.

4. Stratificatie van water in water boilers.

5. Onjuiste waterbehandeling.

LP is in staat om te koloniseren in bepaalde soorten leidingen en materialen welke gebruikt worden bij de bouw van watersystemen.

De aanwezigheid van dergelijke materialen, en grote hoeveelheden sediment kunnen een voedingsstof zijn voor Legionella en kunnen uitroeiing moeilijk maken.

In de praktijk wordt LP met name aangetroffen in circulerend water van  warm en koud watersystemen in grote, complexe configuraties zoals die in ziekenhuizen, hotels, kantoorgebouwen en fabrieken voorkomen Legionella wordt uitsluitend door inademing van besmette waterdruppels overgedragen.

De organismen moeten in voldoende hoge concentratie aanwezig zijn en een diameter van 3 tot 5 micron hebben. Er is geen bewijs van het verkrijgen van de ziekte door het inslikken van besmet water of absorptie door de huid. Hoge risicogebieden worden daarom voornamelijk geassocieerd met douches, sproeiers, nevel kranen, kranen met hoge waterdruk, waterkoeling, airconditioning en koeltorens.

Kalkaanslag

Kalkaanslag is een groot probleem in zowel warm als koudwatersystemen.

Een druppelende kraan kan kalkaanslag in en rond de kraan veroorzaken.

Hoge omgevingstemperaturen bieden een ideale groei-omgeving voor LP.

Bij warm watersystemen met kalkaanslag wordt Legionella en biofilms vastgehouden.

Dit zorgt voor een perfecte voedingsbodem, waarbij ontsmettingsmiddelen niet kunnen doordringen.

Legionella gekoloniseerd door kalkaanslag, kan continu het systeem besmetten, zelfs na desinfectie.

Biofilms zijn een bron van voedingsstoffen voor LP en kunnen leiden tot smaak en geur problemen door metabolisme.

Kalkaanslag is een belangrijke oorzaak van inefficiëntie in warm water systemen.

Kalkaanslag op oppervlakken van warmtewisselaars verminderd drastisch de efficiëntie van warmte overdracht en bevordert corrosie in boilers en leidingen.

Ontkalken van een warm water systeem is tijdrovend en kostbaar.
Traditionele waterontharders kunnen kalkaanslag verminderen, maar er is een groeiende bezorgdheid over de toename van de soms hoge niveaus van natrium in het water.

Airconditioning en gekoelde water systemen

Veel airconditioningssystemen en koelsystemen in fabrieken zijn watergekoeld.

De warmte gegenereerd door koelspiralen wordt verwijderd door water, dat door een koeltoeren is gekoeld.

Dit zijn circulatiesystemen, die werken op temperaturen die ideaal zijn voor bacteriën algengroei.

Ook hebben deze overvloedige  voedingsstoffen die de groei van bacteriën bevorderen.

Ze zijn gemarkeerd als mogelijk belangrijke bron van de veteranen ziekte met vooral als gevolg dat een groot aantal mensen ziek kunnen worden.

Echter, in een toren die goed is ontworpen en onderhouden, wordt de kans op LP  problemen sterk gereduceerd. De meeste gevallen van uitbraken hebben zich voorgedaan in torens, die slecht ontworpen zijn en weinig of slecht worden onderhouden.

In koeltorens zijn temperatuur, hardheid van het water, de pH, kalk en corrosie allemaal factoren die de kans op biofilm, algengroei en Legionella kolonisatie verhogen.

Er worden veel soorten middelen gebruikt om deze factoren onder controle te houden.

Hierbij wordt gebruik gemaakt van o.a. kalk- en corrosieremmers, dispergeer- en bestrijdingsmiddelen.

Traditionele waterontharders worden soms gebruikt voor hard water wat kan leiden tot schuim problemen.

Biofilms zijn een groot probleem in koeltorens

Biofilms en kalkaanslag kunnen de efficiëntie van koelsystemen verminderen tot het punt waarop het systeem niet langer zijn taken met betrekking tot warmteoverdracht kan uitvoeren.
Gezondheid en veiligheidsadviseurs adviseren koeltorens periodiek te chloreren en te ontkalken. 

Echter, chloor gaat niet altijd samen met andere chemische behandeling zoals corrosieremmers, deze is niet effectief in alkalisch water.

Sommige bestrijdingsmiddelen zijn effectief tegen LP indien deze worden gebruikt in bepaalde concentraties. Stammen van LP en andere bacteriën zijn resistent tegen bepaalde bestrijdingsmiddelen, waardoor dubbele of alternatieve bestrijdingsmiddelen dienen te worden gebruikt.

Alternatief

Wat nodig is in alle koude, warme en proceswater systemen, is het continu controleren van kalkafzetting en een procedure voor water behandeling die de groei van biofilms, bacteriën en in het bijzonder, LP voorkomt.

Deze water behandeling is nu beschikbaar in de vorm van een elektronische water behandelingssysteem ter voorkoming van mineraal ophoping.

Elektronische waterbehandeling

Het gaat hier om de montage van een elektronische water behandelingssysteem zoals de gepatenteerde Scalewatcher.

Water behandeld door een dergelijk systeem voorkomt kalkvorming in het leidingwerk en warmte overdracht oppervlakken en zal in loop van de tijd bestaande kalkophoping verwijderen.

Er zijn vele voordelen aan deze makkelijk toe te passen technische oplossing:

1. Het energieverbruik wordt sterk verminderd als gevolg van een verbeterde warmteoverdracht doordat oppervlakken vrij zijn van kalkaanslag (slechts een laagje van 6 mm verhoogt de energiekosten met ongeveer 40%).
2. Corrosie veroorzaakt door kalkaanslag wordt geëlimineerd.
3. Onderhoud- reparatie en arbeidskosten die noodzakelijk zijn voor het  ontkalken van systemen zijn overbodig.
4. Biofilms en derhalve LP worden verwijderd.
5. De efficiëntie van waterdistributie en druk worden verhoogd door verwijdering van kalkafzettingen die leidingdiameters aanzienlijk kunnen verminderen.